MÃN DỤC NAM: CHUYỆN KHÔNG PHẢI LÀ MỚI!
Cùng với sự tiến bộ khoa học kỷ thuật, kinh tế xã hội phát triển, tuổi thọ trung bình con người ngày càng tăng. Chất lượng sống được càng được chú trọng hàng đầu, đặc biệt là sức khỏe: trong đó sức khỏe cho nam giới đang được mọi người quan tâm hơn bao giờ hết.
Mãn dục nam là gì?
Nói đến sức khỏe của nam giới không thể bỏ qua sức khỏe tính dục, sau tuổi 35 xảy ra một hiện tượng không tránh khỏi là giảm nội tiết tố nam (testosterone), chính là chứng mãn dục nam. Tên tiếng Anh được đề nghị hiện nay là Andropause (Andro gốc tiếng Hy lạp Andros có nghĩa là nam, pause từ chữ pausis là ngừng) để dễ hình dung đến hội chứng Mãn dục nữ: Menopause (Meno tiếng Hy lạp: menos nghĩa là tháng). Hội chứng mãn dục nam còn được gọi tắt là ADAM (Androgen deficiency of the aging male). Như vậy mãn dục nam xảy ra khi nội tiết tố testosterone có giá trị sinh học trong máu giảm. Nam giới ở độ tuổi sau 35 đặc biệt từ 40 đến 55 tuổi hầu như có giảm chất testosterone trong máu. Testosterone thấp là một hậu quả không thể tránh khỏi của tuổi cao, người ta thấy rằng khoảng 80% những người nam 60 tuổi giảm nồng độ testosterone, cụ thể: lượng testosterone ở nam khỏe mạnh 20 tuoi khoảng 1000 to 1200 nanograms/dl, tuổi 40 tới 50 có giảm đáng kể, tuổi 80 mức này giảm còn 100 tới 200 nanograms/dl gần bằng mức trước dậy thì.
Testosterone là gì?
Testosterone là một nội tiết tố nam, có vai trò quan trọng trong sản sinh tinh trùng và phát triển nam tính (giọng nói trầm, rậm lông tóc...).
Tế bào Leydig của tinh hoàn là nơi sản xuất testosterone, ngoài ra buồng trứng, vỏ tuyến thượng thận, nhau thai cũng tham gia tạo lượng nhỏ testosterone từ cholesterol.
Testosterone đóng vai trò gì trong cơ thể?
Testosterone có 2 tác dụng khác nhau cơ thể:
- Tác dụng đồng hóa (anabolic): tổng hợp đạm nên có vai trò trên sự phát triển của cơ thể đặc biệt cơ, xương…
- Tác dụng của kích thích tố nam (androgenic): phát triển cơ quan sinh dục nam và giới tính nam (giọng nói, lông, tóc…).
Vai trò khác của testosterone:
Duy trì đủ Testosterone có thể giữ lower LDL cholesterol, triglycerides và fibrinogen thấp, tăng HDL cholesterol và hormon phát triển HGH, ổn định huyết áp, nhịp tim, giảm đề kháng insulin (đề kháng insulin tiền đề sinh bệnh đái tháo đường), giữ trương lực cơ ổn định, giảm mỡ toàn thân. Testosterone còn ổn định được tâm - thần kinh.
Giảm lượng Testosteron máu có biểu hiện gì?
- Giảm hoạt động tính dục
- Giảm mật độ khoáng của xương gây loãng xương,
- Lông, tóc thưa,
- Giảm khối cơ và sức cơ
- Rối loạn cương, giảm tinh trùng, giảm hứng dục và khoái cảm.
- Nóng phừng lên mặt, mệt mỏi, rối loạn tập trung và trầm cảm.
- Kết hợp nguy cơ cao bệnh tim mạch, béo bụng…
Còn yếu tố gì khác gây giảm testosteron ngoài yếu tố lão hóa?
Môi trường
Khi cơ thể phải tiếp nhận nhiều Oestrogen ngoại lai hằng ngày (Xenoestrogens): chủ yếu các chất từ dầu hỏa (petrochemical), có hoạt tính estrogen, hiện diện trong không khí, nhiên liệu, thuốc trừ sâu, diệt cỏ, diệt nấm, nhựa tổng hợp, thuốc xịt muỗi – côn trùng, mỹ phẩm…
Chế độ ăn:
Estrogens tổng hợp dùng trong chăn nuôi, do kích thích nhằm tăng sản lượng sản phẩm trứng – thịt.
Các yếu tố ảnh hưởng khác của mãn dục nam:
- Sử dụng thuốc chống trầm cảm
- Nghiện thuốc lá, rượu,
- Tiếp xúc với tia xạ, hóa chất
- Đang chịu một bệnh nặng
- Bệnh tuyến nội tiết khác (tuyến yên, tuyến thương thận…)
- Tăng chất sắt trong máu…
Béo phì ở nam cũng là biểu hiện Testosterone thấp!
Trong một nghiên cứu gần đây công bo: đăng trên the journal Diabetes Care, nghiên cứu thực hiện bởi trường đai học Buffalo, các chuyên gia nội tiết cho biết 40 % những người béo phì tham gia nghiên cứu có nồng độ testosterone thấp.
Bộ câu hỏi ADAM về tình trạng dùng đánh giá biểu hiện Testosteron thấp trong cơ thể (trả lời Có hoặc không)
1. Giảm sinh lực?
2. Giảm ham muốn?
3. Giảm sức mạnh và/ hoặc sức chịu đựng?
4. Giảm chiều cao?
5. Giảm hứng thú với cuộc sống?
6. Buồn chán và/ hoặc gắt gỏng?
7. Giảm độ cương?
8. Gần đây có sa sút trong hoạt động thể dục-thể thao?
9. Bị buồn ngủ sau ăn tối?
10. Giảm năng suất lao động?
Để xác định có giảm testosterone không?
Xét nghiệm đo lượng testosterone máu, bình thường nam: 300 -1,200 ng/dL Nữ: 30 - 95 ng/dL.
Hệ thần kinh chi phối sự bài tiết testosterone như thế nào?
Não đóng vai trò quan trọng trong bài tiết testosterone, đặc biệt vùng dưới đồi thị và tuyến yên, theo cơ chế hồi tác. Do đó, trạng thái tâm – sinh lý của một người quyết định rất lớn lên sự bài tiết testosterone nói riêng và hoạt động tính dục nói chung.
Rối loạn dương cương (RLDC) liên quan gì đến testosterone thấp?
Có sự liên quan rõ giữa testosterone thấp và rối loạn cương, nhưng tất cả trường trường hợp rối loạn cương không luôn luôn do giảm testosterone.
Khoảng 50% nam khỏe mạnh từng có RLDC sau tuổi 40 có thể do nguyên nhân toàn thân hoặc tại chỗ.
Các nguyên nhân tại chỗ của RLDC:
Bất lực có thể do mất tính đàn hồi của mạch máu gây ảnh hưởng đến sự tuần hoàn của máu tại chỗ, xơ mỡ động mạch, tuần hoàn nuôi dưỡng kém, nghiện rượu – thuốc lá gây tổn thương thần kinh tại cơ quan sinh dục.
Những điểm cần cân nhắc khi sử dụng liệu pháp testosterone thay thế?
Điều trị bằng hormone thay thế chỉ khi có bằng chứng về lâm sàng và khi đo nồng độ testosterone thấp trong máu. Tuy nhiên cần lưu ý các phản ứng ngoại ý và chống chỉ định.
Chế độ ăn cho chứng mãn dục nam cần lưu ý gì?
Các chế phẩm như Phấn hoa và đậu tương biết được từ lâu. Đậu tương chứa Diosgenin, khi tiêu hóa có tác dụng như Testosterone thiên nhiên trong cơ thể. Cần ăn đủ đạm cả động thực vật, nhiều rau, đủ vitamin B, C, và E.
Lợi ích từ liệu pháp thiên nhiên (kích thích cơ thể tự sản xuất testosterone):
Vì cơ thể là một nhà máy sản xuất thông minh, biết testosterone bao nhiêu là phù phù hợp với điện sức khỏe đang có, vì thế sẽ không có hiện tượng quá thừa để gây phản ứng ngoại ý. Chính cơ thể mỗi người sẽ tự quyết định lấy lượng testosterone cho mình, nếu vượt quá nhu cầu cần thiết cơ thể sẽ không sản xuất nữa.
Có nhiều cây thuốc, bài thuốc được sử dụng từ rất lâu như: Chế phẩm từ Nhân sâm, Ba kích, Dâm dương hoắc, Cây Bá bệnh (Tongkat Ali)—sử dụng truyền thống có tác dụng sức chịu đựng và sự bền bỉ của cơ thể, cải thiện hoạt động tính dục.
Mãn dục nam và suy giảm hoạt động tính dục có phải là bệnh chỉ do giảm nội tiết tố nam không?
Rõ ràng là không, vì cơ thể là một khối thống nhất nên bệnh của cơ quan bộ phận này có liên quan đến bộ phận khác. Theo tác giả Samanoff: “Không có bệnh tại chỗ, hay bệnh một cơ quan, luôn luôn chính là toàn cơ thể con người bị bệnh”. Do đó, cần xem xét tổng thể của một người từ môi trường sống đến lối sống và tình trạng các cơ quan để sự điều chỉnh, chữa trị đạt hiệu quả cao.
Những yếu tố nào tạo nên một hoạt động tính dục bình thường?
Bình thường hoạt động tính dục không thể trọn vẹn với một cá thể và đây là hoạt động mang tính “đồng đội” nên phải có sự hài hòa về tinh thần, cơ thể, không thời gian thích hợp, tình yêu thương và đặc biệt có sức khỏe, đương nhiên chất lượng sống sẽ đến một cách hoàn hảo.
Bs Trần Văn Năm - Phó Viện Trưởng- Viện YDHDT